گالوانیزه چیست؟
گالوانیزه‌کردن فرایند اعمال پوشش محافظ زینک (روی) روی فولاد یا آهن برای جلوگیری از زنگ‌زدگی است. رایج‌ترین روش، گالوانیزه گرم است که در آن قطعات با غوطه‌ورشدن در حوضچه روی مذاب پوشش داده می‌شوند. فولاد گالوانیزه به دلیل دوام زیاد، استحکام، شکل‌پذیری و محافظت در برابر خوردگی، یکی از محبوب‌ترین انواع فولاد است. گالوانیزه‌کردن معمولا از طریق فرایندی به نام “غوطه‌وری داغِ مداوم (continuous hot-dip)” روی ورق‌های فولادی اعمال می‌شود، که در آن ورق فولادی از حمام مذاب آلیاژ روی عبور می‌کند.
اتصالات فولادی گالوانیزه چیست؟
اتصالات فولادی گالوانیزه، اجزای لوله‌کشی ساخته شده از فولاد گالوانیزه هستند که برای اتصال لوله‌ها در سیستم‌های لوله‌کشی استفاده می‌شوند. این اتصالات به دلیل استحکام و دوام و همچنین مقاومت در برابر فرسایش و خوردگی، محبوب هستند و انواع مختلفی دارند، از جمله بوشینگ، زانویی، کوپلینگ، کلاهک، سه راهی، یونیون، و شاخه‌های اصلی. هنگامی که اتصالات و لوله‌ها به‌درستی نصب شوند، یک سیستم لوله‌کشی کارآمد ایجاد می‌شود. اتصالات گالوانیزه در طیف وسیعی از اندازه‌ها برای تناسب با پروژه‌های لوله‌کشی مختلف موجود هستند و معمولا برای لوله‌کشی آب سرد استفاده می‌شوند. این اتصالات به راحتی نصب شده و یک سیستم لوله‌کشی را ایجاد می‌کنند که حدود 50 تا 70 سال قادر به تحمل عوامل جوی خواهد بود.
پوشش گالوانیزه چطور عمل می کند؟
فرایند گالوانیزه شامل غوطه‌ورکردن آهن یا فولاد در حوضچه روی مذاب برای تولید یک پوشش چندلایه و مقاوم در برابر خوردگی از آلیاژ روی-آهن و فلز روی است. این فرایند گالوانیزه گرم نامیده می‌شود و ضخامت یکنواختی را در سراسر اتصالات گالوانیزه ایجاد می‌کند. در ابتدا، فولاد باید به‌درستی تمیز و آماده شود تا از گالوانیزه‌شدن با کیفیت بالا اطمینان حاصل شود. سپس فولاد در حمامی از روی مذاب غوطه‌ور می‌شود تا روی با آهن موجود در آن واکنش دهد. در نهایت، فرایند بازرسی فولاد گالوانیزه انجام می‌شود، که شامل بازرسی بصری محصول برای ارزیابی کیفیت پوشش و همچنین آزمایش‌هایی برای ضخامت پوشش و رعایت استانداردهای ASTM خواهد بود.
چه روش هایی برای گالوانیزه کردن وجود دارد؟
برای اجرای فرایند گالوانیزه‌کردن، روش‌های مختلفی وجود دارد که ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
روش Hot-dip
روش hot-dip یک فرایند گالوانیزه‌سازی است که در آن، قطعات فلزی در یک حوض حاوی آهن ذوب شده (حوض گالوانیزه) فرو می‌روند. قبل از وارد حوض‌شدن، سطح فلزات با دقت تمیز و آماده‌سازی می‌شود تا آلاینده‌ها و چربی‌ها حذف شده و سطح آماده برای گالوانیزه شدن باشد. سپس، آهن در حوض به دمای بالا می‌رسد و قطعات فلزی وارد حوض گالوانیزه می‌شوند. پس از خروج از حوض، قطعات تحت تأثیر هوا سریعا سرد می‌شوند و لایه گالوانیزه به سطح آنچنان متصل می‌شود که فلزات خاصیت مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش را کسب کنند.
پیش گالوانیزه
روش پیش‌گالوانیزه (Pre-galvanization) یک فرایند گالوانیزه‌سازی است که در آن، فلزات پیش از تبدیل به محصول نهایی گالوانیزه می‌شوند. در این فرایند، قطعات فلزی به صورت رول‌ها یا ورق‌های کویلی از آهن گالوانیزه شده وارد مرحله گالوانیزه شدن می‌شوند. ابتدا ورق‌های فلزی تمیز می‌شوند و آلاینده‌ها و روغن‌ها از روی سطح حذف می‌شوند تا فلز آماده برای گالوانیزه‌شدن باشد.
ورق‌های آماده شده به یک خط تولید وارد می‌شوند تا ایجاد کویل‌های گالوانیزه و پرس‌کردن آنها به شکل‌های مورد نظر انجام شود. سپس ورق‌ها به یک واحد گالوانیزه‌سازی منتقل می‌شوند که شامل حوضچه مذاب، غلتک‌ها و اجزای دیگری‌ست که لایه گالوانیزه را روی سطح فلزات ایجاد می‌کنند. در نهایت، اتصالات گالوانیزه شده تحت تاثیر هوا سرد می‌شوند و برای بسته‌بندی و ارسال به بازار آماده می‌شوند.
الکتروگالوانیزه
الکتروگالوانیزه یک فرایند گالوانیزه‌سازی است که در آن، لایه گالوانیزه روی سطح فلزی با استفاده از اصول الکترولیز ایجاد می‌شود. در این فرایند، قطعات فلزی به عنوان کاتد و یک الکترود مثبت از فلز گالوانیزه به عنوان آند وارد یک حوض الکترولیتی می‌شوند. الکترولیت معمولاً حاوی ترکیبات روی است.
هنگامی که جریان الکتریکی اعمال می‌شود، یون‌های روی از آند به سمت کاتد حرکت کرده و روی سطح فلزات کاتد تشکیل لایه گالوانیزه می‌دهند. این لایه به دلیل تراکم و چسبندگی بالا، به فلزات محافظت در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش کمک می‌کند. این روش دقیق و کنترل‌شده امکان ایجاد لایه‌های گالوانیزه با ضخامت و ویژگی‌های مختلف را فراهم می‌آورد.
انواع اتصالات لوله های گالوانیزه
اتصالات لوله‌های گالوانیزه بنابر نیاز و شرایط پروژه انواع مختلفی دارند که در ادامه به توضیح هریک می‌پردازیم.
اتصالات دنده ای
اتصالات دنده‌ای برای اتصال و ایجاد اتصالات پایدار و محکم بین لوله‌های گالوانیزه استفاده می‌شود. این نوع اتصالات اغلب در سیستم‌های لوله‌کشی آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌خصوص در مواردی که نیاز به اتصالات قوی و دارای مقاومت در برابر زنگ‌زدگی باشد.
اتصالات دنده‌ای به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: اتصال نر و اتصال ماده. در این اتصالات، یک لوله با دنده‌هایی که بر روی سطح آن وجود دارد (اتصال نر)، به یک لوله دیگر که دنده‌های مکملی روی سطح خود وجود دارد (اتصال ماده) متصل می‌شود. سپس با گرداندن این دو قسمت در جهت مخالف، اتصال محکمی ایجاد می‌شود. این دنده‌ها در قالب‌های ریخته گری شکل می‌گیرند.
اتصالات فلنج دار
اتصالات گالوانیزه فلنج‌دار، اتصالاتی هستند که برای متصل کردن لوله‌های گالوانیزه به‌کار می‌روند. این اتصالات دارای یک فلنج هستند که به دو طرف لوله متصل می‌شود و با پیچ و مهره به هم متصل می‌شوند. از اتصالات فلنج‌دار بیشتر برای انسداد انتهای لوله و تغییر مسیر استفاده می‌شود.